KIRŞEHİR MASİFİNİN ISI AKISI VE RADYOJENİK ISI ÜRETİMİNİN JEOLOJİK KAYNAKLARI

Kıta içi mantodan gelen ısı akısı ile radyojenik ısı oluşumu bileşenlerini birbirlerinden ayırmak genel olarak kolay değildir. Yüzey ısı akısı iki bileşenden oluşur. Birincisi, üst kabuktaki radyojenik ısı kaynakları, ikincisi ise üst manto ve alt kabuk kaynaklı ısı akısıdır. Bu çalışmada, Kırşehir Masifi'nin ısı akısı ve radyojenik ısı üretimi ve bunun jeolojik kaynakları araştırılmıştır. Inceleme alanındaki havadan manyetik verilerden Curie noktası derinlikleri hesaplanmış, ortam homojen ve izotrop kabul edilerek jeotermal gradyent değerleri oluşturulmuştur. Daha sonra sahadan alınmış kayaç örneklerinin ısı iletim değerleri kullanılarak bölgenin ısı akısı hesaplanmış ve bu değerin çalışma alanı için 53 mWm-2 ile 108 mWm-2 değerleri arasında değişim gösterdiği saptanmıştır. Ayrıca, Kırşehir Masifi üzerinde önceden derlenmiş olan havadan spektral gamma-ray verileri kullanılarak radyojenik ısı üretimi haritası oluşturularak çalışma alanının radyojenik ısı üretimi hesaplanmış ve bu değerin 0.62 μWm-3 ile 5.68 μWm-3 arasında kaldığı saptanmıştır. Isı akısı ve radyojenik ısı üretim haritalarının birlikte değerlendirilmesi sonucunda bölgenin ortalama ısı akısı değerlerinin %60-92'sinin manto kaynaklı, %8-38'sinin ise radyojenik kaynaklı olduğu hesaplanmıştır. Çalışma alanındaki radyojenik ısı üretimi, beklenildiği üzere, genel olarak bölge-deki genç granitoyidlerde yüksek anomali değerleri sunmuştur. It is not often easy to distinguish the components of the mantle originated heat flow and radiogenic heat generation from each other. Surface heat flow is composed of two components. The first is the radiogenic heat source and the second is the heat flow originated from the upper mantle and the lower crust. In this study, heat flow and the radiogenic heat production of the Kırşehir Massif and its geological sources were investigated. Curie point depths were calculated from aeromagnetic data. Geothermal gradient values were formed by considering the medium as homogenous and isotropic. The heat flow of the region was calculated using the heat transfer values of rock samples collected from field and it was determined that this value had ranged between 53 mWm-2 and 108 mWm-2. As a result of the evaluation of heat flow and heat production maps together, it was calculated that 60-92% of the average heat flow values of the region are mantle and 8-38% are radiogenic sourced. The radiogenic heat production in the study area, generally showed high anomaly values in young granitoids as predicted.