Endemik Ranunculus poluninii ve Ranunculus crateris (Ranunculaceae) Populasyonları Üzerinde Taksonomik ve Ekolojik Araştırmalar

Özet: Bu makalede, endemik Ranunculus poluninii Davis ve Ranunculus crateris Davis türlerine ait popülasyonlarının sistematik, taksonomik ve ekolojik özellikleri anlatılmaktadır. Tip örneklerindeki karakterlere dayanarak hazırlanan mevcut teşhis anahtarlarıyla birbirinden ayırt edilmesi oldukça zor olan bu türlerin karışık çok sayıda doğal populasyonu üzerinde gerçekleştirilen taksonomik çalışmalar 2 farklı populasyon grubunun varlığını ortaya koymuştur. Her populasyon grubu ayrı bir tür olarak kabul edilmiştir. Bu türlerin diyagnostik karakterleri zayıftır, karakter sınırları iç içedir. Bu nedenle anahtar yanında istatistiksel değerlendirmelerle ayırım yapılabilmektedir. Türlere ait bitkilerin morfolojik özellikleri yöredeki otlatma, biçme gibi biyotik faktörler ile farklı habitat özelliklerinden fazlaca etkilenmektedir. Morfolojik özelliklerindeki varyasyonun büyük bir kısmı bu sebepten kaynaklanmaktadır. Her iki türün populasyonları az kireçli ve hafif bazik özellikli kumlu-tın, kum ve tınlı-kum bünyeli toprakları tercih ederler. R. poluninii sadece Bitlis ve Van’da; R. crateris ise sadece Bitlis’te yetişmektedir. Makalede adı geçen türlerin yeni bir teşhis anahtarı, karşılaştırma tablosu, diyagnostik karakterlere ait organ çizimleri ve ekolojik çalışmalara ait analizler yer almaktadır. Anahtar Kelimeler: Endemik, Ranunculus poluninii, Ranunculus crateris, Sistematik, Taksonomi, Morfoloji, Ekoloji, Doğu Anadolu Taxonomical and Ecological Investigations on Populations of Endemic Ranunculus poluninii and Ranunculus crateris (Ranunculaceae) Abstract: This paper covers studies on the systematical, taxonomical and ecological characteristics as well as of two endemics Ranunculus poluninii Davis and Ranunculus crateris Davis. In the time, identification keys belonging to them depend upon their type specimens. The species can not be distinguished by the characters from their type gatherings. The species can not being separated by the keys. Biosystematical studies on large populations alone help in their delimitation and both may be accepted as different species. For this reason, populations of them not separated from one from other one, they were investigated as mix populalations. In the end of studies, they were being seen two group populations of the species. Each population group was thinked as a species(for example R. crateris or R. poluninii). Diagnostic characters of the species are very poor and can not separate them. In the reason, both diagnostic characters and statistical analyses are being using for identification. The populations of these species are severaly effected by the biotic interferences particularly grazing, moving, and their habitat conditions. These interferences lead to a great morphological variations in both the species. They prefer the soils with a sandy-loam, sand and loam-sandy texture, which are slightly calcerous in nature with a slightly basic pH. Both these species are only grown in the East Anatolian region of Türkiye. R. poluninii is only distributed in Bitlis and Van, whereas R. crateris is grown only in Bitlis vilayet. Key Words: Endemic, Ranunculus poluninii, Ranunculus crateris, Systematics, Taxonomy, Morphology, Ecology, East Anatolia