Mersin Kuvars Kumunun X-Işınları ile Termoluminesans Özelliklerinin Çalışılması

Özet: Mersin Yeşilovacık Kuvars yataklarından alınan kuvars kumu örneklerinin Termolüminesansı (TL), oda sıcaklığından 400oC'ye kadar X-ışınları ile ışınlandıktan sonra çalışılmıştır. Termoluminesans tuzak parametreleri Çeşitli Isıtma Hızı Oranı Yöntemi ile hesaplanmıştır. Isıtma hızları 0.5oC/s, 1oC/s, 2oC/s, 5oC/s ve 10oC/s olarak seçilmiştir. TL eğrilerindeki 90oC, 210oC ve 320oC maksimum sıcaklıklarına karşılık gelen tepe değerlerindeki kaymalar farklı ısıtma hızlarına göre tespit edilmiştir. Tepe sıcaklıklarındaki kaymalardan farklı ısıtma yöntemi ile tuzak parametreleri; aktivasyon enerjisi (E), frekans faktörü (s) hesaplanmıştır. Hesaplanan aktivasyon enerjileri ve frekans faktörü sırasıyla 0.84eV, 2.84x1010 s-1, 1.13eV, 2.34x1013 s-1 ve 1.78eV, 1.59x1018s-1 olarak bulunmuştur. Anahtar kelimeler: Kuvars, termoluminesans, tuzak parametreleri Studies of Thermoluminescence Properties of Mersin's Quartz Sand with X-ray Irradiation Abstract: The quartz samples collected from quartz sand deposits from Yeşilovacık Mersin region were studied Thermoluminescence (TL) from room temperature to 400oC after irradiated by X-ray source. Thermoluminescence trap parameters were calculated via Various Heating Rate (VHR) method. Heating rates were selected as 0.5oC/s, 1oC/s, 2oC/s, 5oC/s, 10oC/s. The peak maximum temperature shift values from TL glow curve at 90oC, 210oC and 320oC were monitored by VHR method. The temperature shift along to heating rates were used to calculate the trap parameters as Activation Energy (E) and Frequency Factor (s). The activation and frequency factor values were obtained as 0.84eV, 2.84x1010 s-1, 1.13eV, 2.34x1013 s-1 and 1.78eV, 1.59x1018s-1 at selected peaks. Key words: Quartz, thermoluminescence, trap parameters