Türkistan’da Türk-İslâm Yazıtları Kırgızistan’daki “Çiyin-Taş” Yazıtı Örneği

Kırgızistan sınırları içinde kalan topraklar Türk-İslâm tarihi açısından büyük önem taşırlar. Söz konusu topraklarda, başta Karahanlılar olmak üzere, Türk boylarına ait Arap harfli pek çok yazıt bulunmaktadır. Bu çerçevede Kırgızistan coğrafyası, Ortaçağ'da yaşayan Türk boylarının –özellikle Karahanlıların– kültür ve tarihlerinin incelenmesi açısından büyük önem taşır. Bu bölgede arkeolojik kazılar sırasında elde edilen kalıntılar, epigrafik ve numizmatik veriler ve tarihî kaynaklar, Karahanlılara ait kültürel mirasın ortaya çıkarılmasında önemli bir yere sahiptir. Karahanlı dönemine ait geleneksel kültür yazıtlarının incelenmesi, göçebe Türk topluluklarının ekonomik ve sosyal hayat tarzlarına ışık tutacak olması bakımından da son derece gereklidir. Çalışmamızda, bu konudaki mevcut bilgilere sınırlı ölçüde de olsa katkı sağlamak maksadıyla Kırgızistan'da gerçekleştirilen epigrafik ve arkeolojik araştırmalar sırasında bulunan Çiyin-Taş adlı yazıtlar üzerindeki Türk-İslâm sosyal hayatına dâir bilgileri incelemeye çalışılacağız.