Bizans – Sasani Mücadelelerinde Urfa (VI. ve VII. Yüzyıllar)

Ortadoğu'nun tarihî sürecinde önemli bir safhayı oluşturan Sasani-Bizans mücadeleleri, Anadolu'nun birçok şehrini derinden etkilemiştir. Çalışmada Urfa şehrinin İslâm hâkimiyeti öncesinde, VI. ve VII. yüzyıl Sasani-Bizans mücadelelerinden nasıl etkilendiğini kaynaklar ışığında ortaya konmaya çalışıldı. VI. yüzyılın başlarında Magister Militum per Orientem/Doğu orduları komutanı'nın merkezi durumunda olan Urfa'nın ilerleyen süreçte doğu ordularının karargâhı olma durumundan, orduların lojistik ihtiyaçlarını karşılayan bir şehre dönüştüğü görülmektedir. Urfa, bulunduğu stratejik konum dolayısıyla Sasani-Bizans mücadelelerinden doğrudan veya dolaylı olarak etkilenmiştir. Çalışmamızın zaman aralığı olarak seçilen VI. ve VII. yüzyıllar Sasani-Bizans mücadelelerinin son ve en şiddetli safhası olarak anılmaktadır. Bu süreçte Urfa, iki devlet arasındaki mücadelelerden sosyal, ekonomik, askerî, fizikî ve demografik açılardan etkilenmiştir.