Travma Sonrası Büyüme

Travmatik yaşantılardan sonra ortaya çıkan stres tepkileri uzun bir süredir araştırmacıların ve kuramcıların dikkatini çekmektedir. Son dönemlerde, bu tür olaylardan sonra ortaya çıkan olumlu değişimler de vurgulanmaya başlanmıştır. Travma sonrası büyüme (veya gelişim), kişinin yaşadığı travmatik olay sonrasında, yaşamının belirli alanlarında daha iyi işlevsellik düzeyine gelmesi ve gelişim göstermesi şeklinde açıklanmaktadır. Psikolojik uyum, sağlamlık, dayanıklılık, sosyo-demografik değişkenler, özyeterlik, sağlık durumu, olaydan önceki deneyimler, travmatik olayın kendisiyle ilgili değişkenler, başa çıkma yolları, kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik bozukluk hikayesi gibi çeşitli değişkenlerin travma sonrası büyümeyle ilişkili olduğu belirtilmektedir. Travma sonrası büyümeyi açıklamaya yönelik çeşitli kuramlar vardır. Calhoun ve Tedeschi (1998), Tedeschi ve Calhoun (1995; 2004), travma sonrası büyümeyle ilgili çeşitli değişkenlerin ele alındığı işlevsel-betimsel modelde (functional-descriptive model), büyümeyi hem bir süreç hem de bir sonuç olarak ele almaktadırlar. Joseph ve Linley ise (2005), travma sonrası büyümeyi açıklamak için önerdikleri pozitif psikoloji bakış açısı içinde ve sosyal-bilişsel bir model olan organizmik değerlenme kuramında (organismic valuing theory),travmatik olaylardan sonra büyümenin içsel bir motivasyon olduğunu belirtmektedirler.Travma sonrası büyümenin, travmatik olaylar sonrasında yapılan psikolojik destek çalışmalarının düzenlenmesinde önemli bir kavram olduğu düşünülmektedir.