İBRAYIM YUSUPOV’UN ŞİİRLERİNDE DEYİMLERİN KULLANIM ÖZELLİKLERİ

Dil zenginliği içinde deyimlerin ayrı bir yeri olup bunlar dilin âdeta kaymağı olarak göze çarparlar. Deyimler, halkın bilgeliğiyle donatılmış ince düşüncenin örnekleridir. Deyimler, millî dilin sözlük bünyesinde asırlar devamında kalıplaşan farklı anlam inceliklerine, ayrıcalıklarına, duygusal ifadelerle güçlenmiş derin anlama sahip ayrı bir tür olarak kabul edilir. Diğer sözlük birimlerine göre, kendine has başka özelliklere de sahiptir ve sözlük içerisinde oldukça önemli bir sayıdadır. Deyimler, anlamsal tarzı bakımından düşüncenin netliğini, derin anlamlılığını, keskinliğini vermede, kendine has anlamsal rengini katarak neticede düşüncenin etkisini ortaya çıkarmada önemli bir rol oynarlar. Dilimizdeki bu şekilde kalıplaşan deyimsel sözlük birimleri, sanat eserlerinin dilinde her tür görevi görür. Deyimsel ifadeler vasıtasıyla toplumdaki olguları, tabiat görünümlerini imgesel bir tarzda ifade etmek mümkün olur. Yani, eserin ana fikrini vermede imgenin inşasına, görüntü ve karakter yapısına katılır. Deyimsel söz birimleri dilimizde çoğunlukla mecazi anlamda kullanılıp edebî görünümlerin ifadesinde, sanatsal imgelerin temsilinde üslup şıklığını artırır. Şair İ. Yusupov'un eserlerinde deyimler, kendisine has tabii görünümü vasıtasıyla eserin dilinin sanatsal yönünü zenginleştirmek için temel olarak kullanılmıştır.