DÜŞÜNÜR MUHAMMED GELDİYEV (1889-1931)’İN TÜRKMEN DİLİ MÜCADELESİ

XX. yüzyılın başı Türkmenistan'da değişik kültürel sorunların yaşandığı ve tartışıldığı bir dönemdir. Bu dönemde üzerinde tartışılan meselelerden biri de dil konusu olmuştur. Söz konusu dönemde yayımlanan eserlerdeki tartışmalar, Türkmen kültürünün en önemli ve başlıca sorunlarından biri olan dil mevzuu üzere kaleme alınan yazıların ve yayınların içinde dikkat çeken düşünceler, görüşler ve öneriler şeklinde ortaya çıkmaktadır. O dönemde Türkmen dili üzerinde yapılmış olan araştırmalar, değişik yerlerde yayımlanmış yazılar bu hususta bilgi edinme imkânı vermektedir. Genellikle bu dönem yazıları başlığı altında “Tartışma usulüyle” diye bir ibare not olarak düşülmüştür. Bu ise, konunun değişik görüşler ile tartışmaya açılması anlamına gelmektedir. Bu süreçte dönemin düşünürleri tarafından mezkûr konular hararetle değişik boyutlarda tartışılmıştır. Bu bağlamda Türkmen düşünürü Muhammed Geldiyev (1889- 1931)'in yapıtları ve dönemin tartışma konularına cevap vermek üzere kaleme aldığı yazıları ayrı bir önem arz etmektedir. Ayrıca düşünürün Türkmen dili ile ilgili yazıları dönemin düşünce yapısının anlaşılmasında ehemmiyete sahiptir. Ancak bu yazıda düşünürün “Türkmen dilini yaşatmak, onu ilerletmek, genişletmek, gerçek devlet dili seviyesine çıkarmak” diye ifadelerinin yer aldığı “Tüm Okullarımızda mı veya Sadece Orta Mekteplerimizde mi? Hangi Lisan ile Okutmak Konusu” adlıyla 1926 senesinde yayınladığı makalesi bağlamındaki görüşleri açıklanmaya çalışılacaktır