MANTIKU’T-TAYR NÜSHASI MİNYATÜRÜNÜN TEKNİK ÇÖZÜMLEMESİ

Minyatür sanatı, yazma eserlerin içerisinde resimlerle ifade edilen minyatür sanatı kendine has üslubu, boyama tekniklerinin uygulanışı ve farklı fırça çizimleri ile tasarlanan görsel betimleme unsurlarının bir arada bulunmasıdır. Bu çalışmada, İranlı sufi şair Feridüddîn Attâr tarafından kaleme alınmış bir manzum eser olan Mantıku't-Tayr (Farsça: منطق لطیر ,(Kuşların Diliyle veya Kuş Dili) konu edilmiştir. Eser, İmam Gazali'nin XII. yüzyılda yazdığı Risaletü't-Tayr adlı çalışmadan yararlanılarak oluşturulmuştur. Çalışma beş başlıktan meydana gelmiş olup birinci bölümde, giriş başlığı altında çalışmanın kapsamı, amaç ve yöntemi açıklanmış; minyatürün tanımı yapılarak Osmanlı öncesi ve Osmanlı Döneminde minyatür sanatı hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise; edebî bir eser olarak Mantıku't-Tayr edebi açıdan incelenmiş, diğer kütüphanelerdeki nüshalarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde; Mantıku't-Tayr'da konu edilen simurg, hüdhüd vb. semboller irdelenmiştir. Dördüncü bölümde ise Topkapı Saray Müzesi E.H.1512'de bulunan nüshanın iki minyatürü altı sahne halinde detaylı bir şekilde incelenmiştir. Beşinci bölüme geçilmiş; sonuç, kaynakça ve ek kaynakça ile çalışma sonuçlanmıştır. Topkapı Saray Müzesi E.H.1512'de bulunan Mantıku't-Tayr'da yer alan on altı minyatürün incelenerek eskizlerinin oluşturulması, teknik çözümlemesi ve buna bağlı olarak tasvirlerin sembol ve kompozisyon açısından değerlendirilmesi, çalışmanın içerik açısından esasını oluşturmaktadır.