SOVYET TÜRKMENİSTANI’NDA TÜRKMEN DİLİ TARİHİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR: K. BÖRİYEV ÖRNEĞİ

XX. yüzyılın başı, Türkmen topraklarında değişik kültürel sorunların tartışıldığı ve müzakere edildiği bir dönem olarak tarihe geçmiştir. Söz konusu dönemde yayımlanan eserlerdeki tartışmalar, Türkmen kültürünün başlıca sorunlarından biri olan dil mevzuu üzerine kaleme alınan yazılar ve yayınlar içinde dikkat çeken düşünceler, görüşler ve öneriler şeklinde ortaya çıkmaktadır. O dönemde Türkmen dili üzerinde yapılmış olan araştırmalardan, değişik yerlerde yayımlanmış yazılardan bu hususta bilgi edinme imkânı vardır. Türkmen dili üzerinde yapılan tartışmaların ayrı bir yerinin olduğunu görmek mümkündür. Bununla birlikte geleneksel bir yazarın yenilikçi bir yazara uyarılarını ve önerilerini görmek olanaklıdır. Ayrıca bu yapıtlarda, yenilikçi düşünürlerin kendi aralarındaki tartışmalar da kayda değer niteliktedir. Bu tartışma serüveninde eleştirilen ve eleştiren Kümüşali Böriyev'in (Börüğlu'nun) ayrı bir yeri bulunmaktadır. Ayrıca düşünürün yazıları dönemin Türkmen dili ile ilgili düşünce yapısının anlaşılmasında ehemmiyeti haizdir. Ancak biz bu yazımızda düşünürün “Türkmen dilini ilmi bakımdan öğrenmek işi başlıyor” şeklinde ifadesinin yer aldığı “Türkmen dili” adıyla 1931 yılında “Türkmen Medeniyeti” dergisinde yayınladığı makalesi bağlamındaki görüşlerini açıklanmaya çalışılacağız.