Dersim Ayaklanması Sırasında Yaşananlar Sonrası Haydar Kang(k)’ın Dilekçesi, Suçlamalar

Dersim ayaklanması, Kürt isyanları içerisinde diğer ayaklanmalardan farklı bir yere sahiptir. Bir tür aşiret ayaklanmasına benzeyen bu girişim merkezi hükümet tarafından cebirle bastırılmıştır. Devlet isyanı bastırırken hukuk kurallarını bazen hiçe sayıldı ve ulus-devlet inşa sürecini tamamlayacaklarını özellikle belirtmiştir. Dersimin dağlık bir alan olması hasebiyle devlet isyanı bastırma konusunda sıkıntılar yaşadığı ancak ne pahasına olursa olsun isyanı bastırmak için ciddi bir mücadele vermiştir. Abdullah Alpdoğan'ın sivil iradesinde bölgeye yapılan hava ve kara harekâtında ise devlet, isyancı olarak belirttiği kişilere karşı ciddi bir mukavemet göstermiş, arşivdeki belgelere göre birçok köy de yakılmıştır. Bu çalışmada Dersim İsyanı sırasında devlet tarafından bilerek ve istenerek Tunceli'nin Hozat Kazasının Ağzunik köyünde ikamet eden Haydar Kang'ın annesinin ve kardeşi ile yeğenlerinin öldürülmesi ve yakılması iddiasıyla hak arama mücadelesi yer almaktadır. Haydar Kang'ın kardeşi İbrahim Kango'nun önce olayı telgrafla hükümete bildiriyor. Kango telgrafa cevap alamayınca bu defa da 1949 yılında Haydar Kang tarafından meclis, hükümet ve adalet bakanlığına yazdığı şikâyet dilekçesi yazmıştır. Çalışmada Kang'ın başvurduğu resmi merciler ve aldığı cevaplar yer almaktadır. Çalışmanın sonunda Dersim Olayı özelinde Haydar Kang olayına yönelik bir değerlendirme yer almaktadır.