SANAT KÜLTÜR POLİTİKA BAĞLAMINDA SANAT İKTİDAR İLŞKİSİ

Sanatın tarihsel serüveni, insanın da tarihsel serüvenine paralel olarak gelişmiştir. Belirli dönemlerde "at başı" veya denk seyreden bu serüvenler dizimi, bazı dönemlerde ise açık ara eşitsiz bir şekilde hareket etmiştir. İnsan yaratımı olan sanat, öznel bir perspektif yansıması olarak var oluşuyla ilgili geçmişten günümüze yürütülen tartışmalar ve eleştiriler doğrultusunda bu günkü "form"una kavuşmuştur. Bilişsel ve duyuşsal dünyanın toplumsal bellek niteliğini taşıyan sanat, yaşadığı dönemlerin sosyolojik, psikolojik ve ekonomik alanlar başta olmak üzere diğer alanların da karakterlerinin şekillenmesinde etkili bir rol almıştır. Sanat genel olarak toplum, özelde ise birey üzerinde algı yaratma yeteneği, sanatı iktidarla, iktidarı sanatla ilişkilenmeye yönlendirmiştir. İktidarın, toplumun tüm katmanları üzerinde etkililiğini yayma doğası, sanat ve iktidar ilişkilenmesini paradoksal olarak destekler niteliktedir. Araçsal bir ilişkilenme türü olan sanat ve iktidar ilişkisi, zorunlu uyumluluğun yanı sıra karşılıklı gerilimlerin de yaşandığı zıtlıkları barındıran bir mücadele alanı olarak da belirir. İktidar olgusunun kavramsal içeriği tek bir perspektif düzlem üzerinde sınırlanmaması veya sınırlandırılamaması, iktidarın, geleneksel kavramlar olarak güç, otorite vb. biçimlerinin yanı sıra modern kavramlarla tekrardan tanımlanma ihtiyacı, günlük hayatın her alanında kendini üreten bir hal alması da, iktidar ve biçimlerinin sanat ilişkilenme tarzlarını çeşitlendirmelerine neden olmuştur. Modern dünyanın, kavramları biçimlendirme ve kullanma gücü, toplumsal inşa süreçlerini yönetme yeteneği, aynı zamanda çağın ihtiyacını karşılamayanı yıkma "meşruiyeti" iktidar ve sanatın çelişik tarihsel ilişkilenmelerine yeni bir boyut katmıştır.