ABBASÎLER DÖNEMİNDE YOL VE BERİD (11. YÜZYILA KADAR)

Ortaçağ'ı anlamak biraz da yolların bilinmesiyle mümkündür. Yol kavuşmanın ve farklı coğrafyalardaki insanlarla bir araya gelebilmenin aracıdır. Aynı zamanda Ortaçağ zaman diliminde yol, öteki coğrafyalarla iletişimin kurabilmenin temeliydi. Bu dönemde iletişimin sağlanmasında önemli unsurlardan birisi yoldu. Bu sebeple yol yapmak, tamir etmek ve onu daima açık tutmak çok önemliydi. İnsan ve onu taşıyan hayvan da iletişimde rol oynayan diğer faktörleri oluşturmaktaydı. İslam öncesindeki yollar ve iletişim ağları İslam devletlerine miras kaldı. Bu yolların tamirine Abbasîler döneminde de devam edildi. Bunlara ek olarak yeni yollar açıldı. İslam coğrafyasında ve öteki ülkelerle iletişimde geniş yol ağları kuruldu. İslâm dünyasında iletişim, Berîd adlı posta teşkilatıyla yapılırdı. Abbasîler zamanında da bu sistem kullanıldı. Bu çalışmada yol ve bu eksende gelişmiş olan berid teşkilatı incelenmiştir. Öncelikle Abbasîlerdeki geniş yol ağları ele alınmış ve bu yollardaki mesafelere değinilmiştir. Ardından berid teşkilatı alt konularıyla birlikte inceleme konusu yapılmıştır. Bu çalışma, Abbasîlerin başlangıcından 11. yüzyıla kadar olan bir aralığı kapsamaktadır. Bu nedenle çalışma, bu yüzyıla kadar olan ana kaynaklarla sınırlandırılmıştır. Bu yöntem aynı zamanda modern literatürden istifade edilirken de takip edilmiştir.