DEMOKRATİK REFERANDUM İLKELERİ IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE’DEKİ 1987 HALKOYLAMASINA YÖNELİK BİR ANALİZ

Günümüzde referandum uygulamalarındaki artış ve referandumun demokratikliğine ilişkin ilkelerin neler olabileceği doğrultusundaki çalışmalar, demokrasiyi konu edinen uluslararası kuruluşlar açısından önemli bir problematik konumundadır. Bu çalışmada amaçlanan, doğrudan demokrasi uygulamalarından referandumun evrensel manada belirlenen ilkelerini ortaya koyup bu ilkeler çerçevesinde Türkiye'nin 1987 halk oylamasını yakın plana almaktır. Bu doğrultuda çalışmada doğrudan demokrasi ve referandumun önemini anlamaya, referandumun vazgeçilmez ilkelerini belirlemeye ve Türkiye'nin bu ilkeler ışığındaki konumunu 1987 referandumundan hareketle somutlaştırmaya yönelik bir akış söz konusudur. Literatür taraması ve betimleyici metodun kullanıldığı bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; öncelikle doğrudan demokrasinin siyasal katılımı arttırdığı, katılımı en iyi sağlayan aracın da referandum olduğu belirtilmelidir. Ayrıca demokratik referandum için, seçmenlerin düşüncelerini ortaya koyabildiği ifade özgürlüğü, baskı altında kalmadan oy kullanabildiği gizli oy ilkesi, yeterli ve doğru bilgiye ulaşabilmek için tarafsız medya ve eşit şartlarda yarışan siyasi partiler gereklidir. Bu ilkelere göre incelenen 1987 referandumunun uluslararası kriterleri sağlamada yetersiz olduğu da ulaşılan başka bir sonuçtur.