TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİNDE ANADOLU TAHAYYÜLÜ: REMZİ OĞUZ ARIK

Milliyet ve milli tarihin miladı ve tanımı noktasındaki tartışmalar ile şekillenen milliyetçiliğin, somut olarak bir bünyede varlığı, coğrafyadır. Bu husus, insanın biyografik hikâyesinde iradi olarak ortaya koyduğu eylem ve hareket kabiliyetinde, bedenin rolü ve işleviyle doğru orantılıdır. Dolayısıyla, milletlerin biyografik hikâyelerinde de tarih ve coğrafya, kendi kaderlerinin ve eserlerin tecessüm ettiği milli kimliğe tekabül etmektedir. Nitekim “ben kimim” sorusuna verilecek cevap, büyük ölçüde “nereden geldim” sorusuna bağımlı kalmaktadır. Dolayısıyla, tarafsız ve nötr olan bir coğrafyanın nasıl şekillendiği milletlerin kültürlerine dair ipuçlarını, ne zaman şekillendiği ise mazilerine dair verileri bize kazandırmaktadır. Bu çalışmada, Türk düşünce tarihini derinden etkilemiş, milliyetçilik çatısı altında şekillenen Anadoluculuk akımının temsilcisi olan Remzi Oğuz Arık'ın coğrafya ve tarih bağlamında milliyetçilik meselesine getirdiği yorum incelenecektir. Özellikle Milli Mücadele döneminden sonra, Türk milli kimliğinin miladı ve tarifi üzerine yoğunlaşan tartışmalar, oluşturulan yeni ulus devlet modeli, Türk coğrafyasının tarih ve kültür bağlamında neresi olduğuna ilişkin sorunsalı da beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda, çalışmanın doğru bir zemine oturtulması adına, öncelikle Türkiye'de çatallaşan milliyetçiliklerin coğrafya ve tarih terkipleri incelenecek, daha sonrasında ise bir milliyetçilik türü olan Anadoluculuğun kimlik coğrafya-hafıza terkibi Remzi Oğuz Arık üzerinden izah edilmeye çalışılacaktır.