ALIBALTALU LATERIT YATAĞINA AİT JEOKİMYASAL ARAŞTIRMALAR, SHAHINDEZH KD’SU, KB İRAN

Alibaltalu laterit yatağı, Batı Azerbaycan bölgesinde (KB İran), Shahindezh’in yaklaşık 20 km KD kesiminde yer almaktadır. Bu yatak, Triyas yaşlı Elika dolomitleri ve Jura yaşlı Shemshak kumtaşlannın sının boyunca tabaka şekilli mercekler halinde oluşmuştur. Böhmit, diyaspor, kaolinit, muskovit-illit, rutil, anatas, hematit ve götit mineralleri içeren bu yatak dört farklı cevher fasiyesi ile ilişkili olarak gelişmiş olup bunlar: 1) ferrit, 2) laterit, 3) boksitik kaolinit ve 4) kaolinitik boksit fasiyesleridir. Petrografik olarak cevher örnekleri konglomeratik, yuvarlaklaşmış-tanesel, damarcıktı, kolloform, pelitomorfik, yalancı porfiıitik, nodüler ve süngerimsi dokular sergiler. Yatak üzerinde seçilmiş bazı hatlar üzerindeki Al, Si, Ti, HFSE (yüksek değerliklikatyon elementleri), DNTE (LREE), YNTE (HREE), U, ve Th’un yayılım özellikleri, günlenme (weathering) işlemleri sırasında demirlenme-demir yıkanması olaylarının önemli bir rol oynadığını göstermiştir. Nadir toprak element dağılım desenlerinin kondrite normalize edildiği diyagramlar, bu yatağın oluşumu sırasında ANTE’den (ağır nadir toprak elementleri) HNTE (hafif nadir toprak elementleri) ayrımlaşmasının oldukça düşük olduğunu ve zayıf Eu anomalisi oluştuğunu göstermiştir. Bu özellikler Al2O3/TiO2 oranlan ve günlenme sırasında Al’un Fe’den ayrımlaşması, bu yatağın orijinal kayasının mafik özelliklerde olabileceğini işaret etmektedir. Zayıf hareketli elementlerin jeokimyasal özellikleri incelendiğinde bu yatağın büyük olasılıkla bazaltik ile andezitik bir ana kayadan günlenme yoluyla oluştuğu anlaşılmaktadır. Cevherdeki Ni, Cr, Zr ve Gz gibi elementlerin dağılım özelliklerine bakıldığında bu yatağın öncelikle yerinde zenginleşme ile oluştuğu, ancak daha sonraki aşınım ve taşınım süreçlerinde diğer kayaç parçalan ile karışarak güncel konumuna yeniden çökeldiği anlaşılmaktadır.