TÜRK KÜLTÜRÜNDE GELENEKSEL ŞAMANDAN NEO-ŞAMANA

XX. yüzyılın sonlarında Batı'da ve Sibirya'da, Amerika'da ve Afrika'da çeşitli düzeylerde ve farklı versiyonlarda temsil edilen uluslararası Neo-şamanlık adı ile bilinen bir fenomen ortaya çıktı ancak şamanlık geleneği olmayan halklarda ortaya çıkan bu Neo-şamanlık gerçeği, şaman geleneğinden tam kopmamış Sibirya Türklerinin modern şamanlığından farklı bir boyut sergiliyor. Onları birleştiren tek nokta yeni şamanların eğitimli, farklı mistik akımları, büyüleri ve özellikle de şamanlık geleneğini iyi öğrenen insanlar olmasıdır. Neo-şamanların çoğu psikoloji, nöroloji vb. alanlarda yetişmiş bilim adamlarıdır ayrıca antropoloji ve sosyoloji uzmanlarıdır. Neo-şamanizm yeni bir biçimlenmedir, eski tasavvurların ve ritüellerin yeni bir yorumudur. Modern Türk şamanları genelde ruhlar tarafından "seçildikleri", şamanlık görevine "çağrıldıkları" için geleneksel şamanlığı canlandırmaları ile bilinirler. Bunun dışında kalan şamanlık uygulamaları ise farklı bir Neo-şamanlıktır. Bu türden şamanlar, hem Türk neo-şamanlığına ait şaman sırlarını, kamlık ritüellerini, trans hâllerini topluma açmakla yeni bir dönem başlatmış oldular hem de şaman derneklerinde, tedavi merkezlerinde birleşerek örgütlenmiş oldular. Türk neo-şamanları; fiziksel ve ruhsal hastalıkları iyileştirenler; toplumsal ritüelleri gerçekleştirenler; geleceği görenler, davulsuz kamlık yapanlar şeklinde kategorilere ayrılırlar. Dinlere, inançlara saygılı davranan Türk neo-şamanları tıpkı ecdatları gibi her zaman yeniliğe açıktırlar. Buna örnek olarak şaman-lama, şaman-papaz, şaman-molla ilişkilerini gösterebiliriz. Özetle modern çağın Türk Neo-şamanlığı hem felsefesi, hem ritüeli hem de aksesuarları ile modifikasyona uğramış bir şamanlıktır.