OQIMLARNING INTERNETDA GAVDALANISHI: PROTESTANTIZMNING PRESVITERIANLIK VA BAPTISTLIK YO‘NALISHLARI MISOLIDA

Maqolada kibermakonga birinchilardan bo‘lib kirib kelgan xristian dini, xususan, uning oqim va yo‘nalishlari to‘g‘risida so‘z yuritilgan. Tadqiqotda xristian jamoalari dastlabki onlayn tarmoq va veb-saytlarni yaratishidan ko‘zlagan maqsadlari ochib berilgan. AQSh presviterian cherkovi hamda dunyodagi eng yirik baptistlar milliy tashkiloti – Janubiy baptistlar konvensiyasining saytlari tahlil uchun olinib, bu saytlarda ko‘rsatgan ilk onlayn xizmatlar, ularning ko‘lami va zarurati o‘rganilgan. Olimlar fikriga tayanilgan holda nasroniylik tarixidagi birinchi kibercherkov, uning yaratilishi, virtual imkoniyatlari va an'anaviy cherkovlardan farqi tahlil qilingan. Muallif bu orqali kibercherkovlarning an'anaviy cherkovlardan ustun tomonlari va kamchiliklarini aniqlashga urinadi. Qolaversa, butun dunyoda avj olayotgan tendensiya, ya'ni onlayn diniy amaliyotlarning yuzaga kelishi, asoslari va ommalashishining sabablarini o‘rganishga intiladi. Internet makonida birinchilardan bo‘lib ochilgan xristian diniy saytlari (sbcnet.org va pcusa.org) bugungi kunda ham o‘z faoliyatini uzluksiz olib borayotgani inobatga olinib, ularning kontenti 1996, 2010 va 2021-yillar kesimida qiyoslash usulida tadqiq qilingan. Natijada ushbu saytlarning rivojlanish tendensiyalari, e'tiqod qiluvchilarni o‘ziga jalb etish mexanizmlari oydinlashgan.