Modern Romanın Değişimi: Anlatıda Öznenin Dönüşümü

Edebi anlatı, hikayenin temsil ve tanıklık ettiği çağ ile birlikte eşzamanlı olarak dönüşüm geçirir. Modern romanın prototipi sayılan Odysseus destanında kahraman, geleneksel epik anlatının zaman ve mekan kalıplarını zorlamış, öte yandan yeni ve çok boyutlu bir kahraman türünün ve temas edilebilir bir anlatı evreninin, kısacası modern roman kurgusunun da habercisi olmuştur. Bu, anlatıda “birey-ben”in ortaya çıkışıdır. Oysa yirminci yüzyıl romanında bir başka dönüşüm meydana gelir: Öykü anlatma biçimlerinde köklü farklılaşmalar, zaman ve mekan yanında kahramanı da birbirinden farklı seslere, kimliklere ve boyutlara bölmektedir. Romandaki değişim, onun içinde ortaya çıktığı çağın ruhunun değişimiyle açıklanabilir; çünkü roman, öyküyü esinleyen kentin “parçalı bütün” özelliğini, yani “şimdi”yi taklit etmektedir. Böylece kahramanın yolculuğu, tıpkı bir labirenti andıran kentte, kendini aramaya, her an başkalaşmakta olan bir “ben”in izini sürmeye dönüşür. Çalışmanın son kısmında, Kara Kitap, Yeni Hayat ve Benim Adım Kırmızı isimli üç Orhan Pamuk romanı, yineledikleri ana temalar, kahraman, zaman ve mekan unsurları ile birlikte anlatıdaki değişimi görünür kılmaları nedeniyle ele alınmıştır