Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Küreselleşmenin Kayıt Dışı Ekonomi Üzerindeki Etkileri: Fourier-ADL Yaklaşımı

Kayıt dışı ekonomi, hükümetlerin vergi gelirlerini azaltan önemli bir problemdir. Bu nedenle, kayıt dışı ekonominin belirleyicilerini tespit etmek amacıyla birçok araştırmacı ampirik çalışmalar yürütmüştür. Küreselleşme ve beşerî sermayenin kayıt dışı ekonomi üzerindeki etkilerini inceleyen teorik çalışmalar olmasına karşın ampirik çalışmaların sayısı oldukça kısıtlıdır. Önceki çalışmalar ile ulaşılan sonuçlar iki değişken arasındaki ilişkinin negatif veya pozitif olabileceğini ve bu ilişkinin ülkeye özgü koşullara göre değişebileceğini göstermektedir. Bu çalışma, Türkiye'de 1986-2015 döneminde beşerî sermaye ve küreselleşme indekslerinin kayıt dışı ekonomiye uzun dönemli etkilerini inceleyerek bu boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Bunu yaparken, çalışma Fourier ADL yaklaşımı, tam değiştirilmiş en küçük kareler (FMOLS) ve dinamik en küçük kareler (DOLS) tahmincilerini kullanmaktadır. Küreselleşme ve beşerî sermayenin kayıt dışı ekonomi üzerindeki etkilerini eşanlı olarak sınayan bir çalışma bulunmaması nedeniyle, bu çalışma, literatüre bir katkıdır. Ampirik sonuçlar, küreselleşmenin kayıt dışı ekonomiyi azaltmada önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Küreselleşmedeki %1'lik bir artış, Türkiye'de kayıt dışı ekonomiyi yaklaşık %2,5 azaltmaktadır. Aksine, beşerî sermayenin kayıt dışı ekonomi üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Sonuç itibarıyla, Türkiye'de küreselleşme, kayıt dışı ekonomi ile mücadelede önemli bir araç olarak kullanılabilir.