Öğretmen Adaylarının Gözünden Âşık Veysel: Metaforik Algı Çalışması

Halk ozanları, toplumun kültürel aktarıcılar olarak adlandırılabilecek canlı tarih ve kültürel miras niteliğindedirler. Yüzyıllardır halkın sıcak bağrında yetişmiş, duygu, düşünce ve değerlere kendi eserleri aracılığıyla tercümanlık etmişlerdir. Âşık Veysel, 20. yüzyılın önemli halk ozanlarından biri olarak öne çıkar. Gerçek adı Veysel Şatıroğlu olan bu sanatçı, hayatı boyunca çektiği yoksulluk ve körlük gibi zorluklara rağmen, Türk müziğine değerli eserler kazandırmıştır. Şiirlerinde geniş temaları işlemesi ve özgün saz tekniği ile Türk müziğine katkıları önemlidir. Âşık Veysel'in hayatı ve eserleri, eğitim ve öğretim süreçlerine de önemli katkılar sağlar. Özellikle köy enstitülerinde müzik öğretmenliği yapması, onun değerli bir eğitimci olarak da tanınmasını sağlamıştır. Bu nedenle Veysel'in yaşamı ve mücadeleleri, öğrencilere sadece bir sanatçının hayatını değil, aynı zamanda toplumsal dönemlerin izlerini de sunar. Bu araştırmada, Âşık Veysel'in hayatı ve eserlerinin metaforik bir bakış açısıyla ele alınarak onun tarihsel, kültürel ve edebi kimliğinin öğretmen adaylarının gözünden ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Metaforlar, insanların dış dünyalarını algılamalarının sözel dışavurumlarıdır ve bu yapılar, herhangi bir kişinin herhangi bir kavramla ilgili algısını ortaya çıkarmak için son derece etkili araçlardır. Metaforlardaki bu zenginleştirici potansiyelden faydalanılarak bu araştırmada, öğretmen adaylarının Âşık Veysel algılarını daha yakından keşfetme fırsatı yakalanılacağına inanılmaktadır. Ayrıca çalışmanın, vefatının 50. yılında Âşık Veysel'in hatırlanması ve onun özelinde Türk kültürel mirasının yaşatılması çalışmalarına katkı sağlaması açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul'da yer alan bir vakıf üniversitesinde öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerin toplanması amacıyla katılımcıların “Âşık Veysel” hakkında metafor üretmeleri için “Âşık Veysel............ gibidir; çünkü...........” şeklinde yarı yapılandırılmış bir cümlenin tamamlanması istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur.