Aden Körfezi’nde Yaşanan Deniz Haydutluğu Eylemlerinin Dünya ve Türk Deniz Ticareti Üzerindeki Etkisi

Deniz ticaretinde büyük öneme sahip Aden Körfezi’nde meydana gelen deniz haydutluğu faaliyetleri, sadece bölgesel değil, aynı zamanda tüm dünya deniz ticareti üzerinde ciddi etkilere sahiptir. Başlangıçta yabancı bandıralı balıkçı gemileri ile başlayan, daha sonra diğer gemi türlerini de içine alan bir deniz haydutluğu faaliyeti gelişmiştir. Yapılan bu çalışmada, Aden Körfezi’nde yaşanan deniz haydutluğu eylemlerinin deniz ticareti üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında, NATO’nun 2013 yılı Somali Raporu’ndaki gemilere yaklaşma, saldırı, ele geçirme ve bozma (gemiler saldırıya uğradıktan sonra değerli olan yükler alınması ve serbest bırakılması) eylemlerinin, UNCTAD’ın 2014 yılı Somali raporundaki deniz haydutluğu eylemlerinin neden olduğu fidye, sigorta, rota değişimi, güvenlik (güvenlik ekipmanı ve gemilerde silahlı adam/güvenlik personeli bulundurma) ve askeri maliyetlerle ilişkisi incelenmiştir. Çalışmada verilerin analizi için IBM SPSS Statistics 22.0 programı kullanılarak korelasyon analizi ve Spearman’s rho analizi yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, gemilere yaklaşma ve ele geçirme eylemlerinin fidye, sigorta, rota değiştirme ve askeri giderler üzerinde daha anlamlı etkilerinin olduğu, güvenlik giderleri üzerindeki etkisinin anlamlı olmadığı bulunmuştur. Saldırı ve bozma eylemlerinin ise sadece güvenlik maliyetleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu diğer maliyetler üzerinde etkili olmadığı görülmüştür.