DOĞUM KONTROL TEŞVIKLERINDEN EN AZ ÜÇ ÇOCUĞA: TARIHSEL SÜREÇTE TÜRKIYE’DE ANTINATALIST VE PRONATALIST POLITIKALARIN SEYRI

Nüfus bir ülkenin kalkınması ve o ülkedeki mevcut kaynakların bölüşümü açısından önemli göstergelerden birisi olarak kabul edilmektedir. Gelişmiş ülkelerin nüfus yapısı incelendiğinde nüfus artış hızlarının gittikçe azaldığı, doğurganlık oranlarının düştüğü ve genç nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının hızla azaldığı dikkat çekmektedir. Bu durum nüfusun bağımlılık oranlarını etkileyerek kalkınma ve nüfus arasında doğrudan bir bağın kurulmasına zemin hazırlamaktadır .Bu çalışma Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze Türkiye'de nüfus artışını dengeleyici (antinatalist) veya destekleyici (pronatalist) politikaların seyrini araştırmaktadır. Türkiye'de nüfus politikasının son yıllarda önemli gündem maddeleri arasında yer alması ve politik söylemlerin odak noktalarından birisi olması çalışmanın motivasyonunu oluşturmaktadır. Bu bağlamda çalışma kapsamında Türkiye'nin nüfus politikasına ilişkin bazı kanunlar ve 10 kalkınma planının nüfusa ilişkin söylemleri incelenmiştir. Bu söylemler antinatalist veya pronatalist söylemler olarak sınıflandırılarak nüfus politikasına ilişkin dönemsel gelişmeler incelenmiş ve yorumlanmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında artan insan gücü ihtiyacı neticesinde nüfus artışını hızlandırıcı politikalar benimseyen Türkiye 1960'lara gelindiğinde ekonomik büyüme ve nüfus artışı arasında görülen uyumsuzluk neticesinde nüfus artışını dengeleyici politikalara gereksinim duymuştur. Bu gereksinim kalkınma planları ve nüfus planlamasına ilişkin kanunlarda da kendini göstermektedir.1965'ten 2010'lara kadar antinatalist uygulamalar Türkiye'nin nüfus politikalarına yön vermiştir. Ancak 10. Kalkınma Planı'nda (2014-2018) görülmektedir ki pronatalist uygulamalar Türkiye'nin nüfus politikalarında yeniden ön plana çıkmaktadır. “En az üç çocuk” söylemiyle uzun süre tartışılan pronatalist politikalar Türkiye'nin değişen nüfus projeksiyonunda bilimsel anlamda da bir gerekliliğe işaret etmektedir.