Evaluation of the Factors Affecting the Formation of the Facede Characteristic of Ayvalık’s Houses // Ayvalık Evleri’nin Cephe Karakterinin Oluşumuna Etki Eden Faktörlerin Değerlendirilmesi

For shelter “house” find outs to the results related to economic, social, cultural and the geographical structure of residential with architectural features such as plan, material, technical, and decoration. Differences in terms of geography, climate, economic and social structure of the regions reflect to typology of the houses as a diversity. These structures, giving the first details regarding the period and settlement, also are quite important in the 19th century Ottoman Architecture. Besides, these houses especially in the capital Istanbul, Izmir and other port residential became the symbol of a new era. During this period, the houses of Ayvalık, one of the important port city in the western Anatolian coast, shows economic, social and cultural change / transformation. The area/field providing most facilities to make these assessments is front layout, items and decoration program of houses. The facades can present the cultural interaction of evolving economic structure of residential and uncovering the international trade after 1850's. Also, information related to geographical structure of residental provides. Also, information related to geographical structure of residental provides Therefore, aim of this study has assessed economic, social and geographical factors influencing formation of front layout and content of Ayvalık's house.] // [TR= Barınmaya yönelik bir inşa biçimi olan “ev” plan, malzeme, teknik, süsleme gibi mimari özellikleri ile yerleşimlerin ekonomik, toplumsal, kültürel ve coğrafi yapısıyla ilgili sonuçlara ulaştırır. Bölgelerin coğrafya, iklim, ekonomik, sosyal yapı anlamındaki farklılığı evlerin tipolojilerine çeşitlilik olarak yansır. Dönemlere ve yerleşimlere ilişkin okumaların kaynağını oluşturabilen evler, 19.yüzyıl Osmanlı Mimarisi'nde de önemli bir yere sahiptirler. Başkent İstanbul olmak üzere, İzmir ve diğer liman yerleşimlerinde yeni bir dönemin simgesi durumundadırlar. Bu dönemde, 19.yüzyıl konut birikimine sahip liman yerleşimlerinden biri de Ayvalık'tır. Ayvalık Evleri, yerleşimin 19.yüzyıl ekonomik, sosyal, kültürel koşullarına göre biçimlenirken bu biçimlendirmeye ilişkin değerlendirmelerin yapılmasına en çok olanak sağlayan alan/saha ise evlerin cephe düzeni, öğeleri ve süsleme programıdır. Bu cepheler, yerleşimin 1850'lerden sonra gelişen ekonomik yapısı ve uluslararası ticaretin ortaya çıkardığı kültürel etkileşimi ayrıca yerleşimin coğrafi yapısına yönelik bilgileri sunabilirler. Bu sebeple çalışma, Ayvalık Evleri'nin cephe düzeni ve içeriğinin oluşumunu etkileyen ekonomik, sosyal ve coğrafi faktörleri değerlendirmeyi amaçlamaktadır.