BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ, STRESLE BAŞA ÇIKMA VE DEPRESYON ARASINDAKİ İLİŞKİLER: GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ / RELATIONS BETWEEN BİG FİVE PERSONALITY TRAITS, COPING WITH STRESS AND DEPRESSION

Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri ile stresle başa çıkma tutumları ve depresyon düzeyleri aralarındaki ilişkileri belirlemektir. Araştırmaya Gazi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 248'i kadın, 171'i erkek toplam 419 öğrenci katılmıştır. Öğrencilere 5 Faktör Kişilik Kuramına dayalı Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi, Stresle Başa Çıkma Tutumları Testi ve Beck Depresyon Testi uygulanmış olup, verilerin analizinde kanonik korelasyon ve çoklu regresyon analizleri kullanılmıştır. Stresle başa çıkma tutumları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler 4 kanonik korelasyonda ele alınmıştır. Araştırma sonucunda, birinci kanonik korelasyonda stres değişkenler setinde aktif planlama, dış yardım arama, kaçma soyutlama (duygusal-eylemsel), kaçma soyutlama (biyokimyasal) arttıkça, dışa dönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluğun arttığı, duygusal dengesizliğin azaldığı bulunmuştur. 5 Faktör kişilik özellikleri ve depresyon arasındaki ilişkiye yönelik olarak elde edilen bulgular şunlardır: Yordayıcı değişkenlerle yordanan değişken arasındaki ikili korelasyonlar incelendiğinde; Depresyon düzeyi ile 5 Faktör Kişilik Özelliklerinden Duygusal Dengesizlik arasında pozitif yönde orta düzeyde, Dışa Dönüklük arasında negatif yönde orta düzeyde korelasyon belirlenmiştir. Ayrıca depresyon ile 5 Faktör Kişilik Özelliklerinden Deneyime Açıklık, Yumuşak Başlılık ve Sorumluluk arasında negatif yönde düşük düzeyde ancak anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. / The objective of this study is to determine the relations between personality traits, coping with stress and depression levels of university students. A total of 419 students (248 female, 171 male) studying at Gazi Faculty of Education were included in the study. Adjective-Based Personality Test, Test for Attitudes of Coping with Stress and Beck Depression Test that were based on the 5 Factor Personality Theory were applied to students and the data were analyzed by using canonical correlation and multiple regression analyses. Relations between the attitudes of coping with stress and personality traits were embraced in 4 canonical correlations. As a result of the study, it was determined that as active planning, seeking outside help, escape abstraction (emotional-operational), escape abstraction (biochemical) increased in the set of stress variables in the first canonical correlation; extroversion, openness to experience, tendermindedness and responsibility increased and emotional imbalance decreased. Findings acquired regarding the relations between 5 Factor Personality Traits and depression are as follows: Examining the dual correlations between predicting variables and predicted variables; we determined a positively moderate correlation between the depression level and Emotional Imbalance, which is among 5 Factor Personality Traits, and a negatively moderate correlation with Extroversion. Besides, there was a negatively lower but significant relation between depression and Openness to Experience, Tendermindedness and Responsibility, which are among 5 Factor Personality Traits.