“TAŞLAR KONUŞUR”: TÜRK MEZAR TAŞLARININ BİÇİM DİLİ

Sanatın en yalın tanımı, hoşa giden biçimler oluşturma çabasıdır ve en önemli özelliklerinden biri anlatım aracı olmasıdır. Plastik sanatlar içerisinde kuşkusuz en etkili anlatım aracı olarak kullanılan sanat dalı heykeldir. Bu makalede Orta Asya Türk medeniyetlerinden başlayarak; Cumhuriyet Dönemine kadar Türk mezar taşlarının biçimsel özelliklerinin tanıtılması amaçlanmıştır. Asya Türk medeniyetlerinden Göktürklerin ve Uygurların balbalları, taş baba ve taş nineleri (ki bunlar taş heykellerdir ) üzerinde durulacak ve Türklerin bu mezar taşı yapma geleneğini İslam kültürüne nasıl adapte ettikleri hakkında bilgiler verilecektir. Osmanlı mezar taşlarının biçim dili üzerine; nasıl birer insan heykeli silüetine dönüştüklerine dair örnekler gösterilecektir. Türklerin Orta Asya'daki inanç ve geleneklerini Anadolu'da mezar taşları üzerinde nasıl devam ettirdikleri hakkında görüş ortaya konulmaya çalışılacaktır.