İmam Buhari’nin Kitaplarında İmam Ebu Hanife Hakkındaki Rivayetlerin Tespit ve Tahlili

Ġmam Ebu Hanife ve Ġmam Buhari, Ehl-i Sünnet havzasında yetiĢen en büyük Ġslam âlimlerdendir. Bunlardan ilki fıkıh ilmi, ikincisi ise hadis ilmi sahasında temayüz etmiĢtir. Ġmam Ebu Hanife, 80 – 150 / 699-767 tarihleri arasında Irak‟ta, Ġmam Buhari ise Hicri 194-256 / 810-870 tarihleri arasında Maveraünnehir bölgesinde yaĢamıĢtır. Muhtemelen Hanefi bir ailenin çocuğu olan Ġmam Buhari, tabii olarak ilk dini eğitimini Ġmam Ebu Hanife‟nin mezhebine göre almıĢtır. Ancak, on altı yaĢına geldiğinde ailesiyle beraber hac için Hicaz‟a gitmiĢ; ailesi dönmüĢ, kendisi ise orada kalarak, Ehl-i hadis olarak bilinen âlimlerin derslerine iĢtirak etmiĢtir. Ġmam Buhari, Hicaz bölgesinde bulunduğu zaman içerisinde, ravilerin durumlarına dair et-Tarihu‟l-kebir ve et-Tarihu‟s-sağir isimli eserlerini kaleme almıĢtır. O bu eserlerinde, Ġmam Ebu Hanife ile alakalı bir takım menfi rivayetlere yer vermiĢtir. Ayrıca meĢhur Es-Sahih isimli eserinde Ebu Hanife hakkında “Bir takım kiĢiler” Ģeklinde tarizli ifadeler kullanarak, onun bazı içtihatlarının isabetsizliğini ima etmiĢtir. Bu yazıda, Buhari‟nin et-Tarihu‟l-kebir ve et-Tarihu‟s-sağir isimli kitaplarında Ebu Hanife hakkındaki rivayetler tespit ve tahlil edilmiĢ ve söz konusu rivayetlerin birçok açıdan problemli olduğu neticesine ulaĢmıĢtır.