CEZA MAHKEMESİ KARARLARINDA MEŞRU SAVUNMA VE ZORUNLULUK HÂLİNİN HUKUK MAHKEMESİ KARARLARINA ETKİSİ

Kişiler, hukuka aykırı fiillerinden sorumludur. Hukuka aykırı fiil, borçlar hukuku bağlamında tazminat sorumluluğu gerektiren haksız fiilin unsurlarından biridir. Ceza hukuku bağlamında ise suçun unsurlarından biri hukuka aykırılık olmaktadır. Bu itibarla hukuka aykırı filler, diğer gerekli unsurları da taşıdığı takdirde, ceza hukukunda suç, borçlar hukukunda ise haksız fiil teşkil edebilmektedir. Ancak fiili hukuka uygun kılan nedenlerin varlığı halinde, kişi bundan sorumlu tutulmamaktadır. Hukuka uygunluk nedenleri ise hukuk düzeninin bütününden kaynaklanabilmektedir. Öte yandan, hukuka aykırı fiil işleyen kişilerin kusuru da sorumluluk bağlamında önem arz etmektedir. Haksız fiil ve/veya suç teşkil eden fiili işleyen kişinin ceza ve hukuk mahkemeleri aracılığıyla sorumluluğuna gidildiği hâllerde ceza mahkemesinin vermiş olduğu kararın hukuk mahkemesine etkisi konusunda Türk Borçlar Kanunu'nun 74. maddesi gündeme gelmektedir. Bu çalışmada, bir fiile ilişkin olarak ceza mahkemesinin vermiş olduğu kararın hukuk mahkemesine ne şekilde etki edeceği meşru savunma ve zorunluluk hâlleri özelinde değerlendirilmiştir.