YUSUF KUTADGU BİLİG’DE ODGURMIŞ’A TÜRKÇE NE SÖYLETİR

Yusuf'un Kutadgu Bilig'inde uyanmış, akıbet ve kanaati temsil eden münzevi kişilikli olarak tanımlanan Odgurmış farklı disiplinlerde pek çok çalışmaya konu olmuştur. Genellikle Budist kültüre mensup, kendini sosyal ve siyasî olaylardan soyutlamış olarak kabul edilen Odgurmış kişisi bu yazıda Eski Türk kültürü ve Türk mitolojisi temelinde yorumlanarak Türk kültürü ve Türk düşüncesindeki yeri tespite çalışılacaktır. Kutadgu Bilig'de Odgurmış'ın Budizm veya İslâm düşünceleriyle açıklanan yönleri kadar Türk düşünce ve Türk kültürü ile de açıklanacak yönleri de göz ardı edilemeyecek kadar önemlidir. Odgurmış'ın Türk düşüncesindeki yeri Türk mitolojisi okuma ve değerlendirmeleri ile tespite çalışılacaktır. Türk destanları kaynağında destanı oluşturan temel olaylar ve kişilerin özellikleri ile Odgurmış kişisinin özellikleri birebir örtüşmektedir. Çalışmanın girişinde, Odgurmış ile ilgili çalışmalar değerlendirilecektir. Bu çalışma, bugüne kadar yapılan Odgurmış çalışmalarından farklıdır. Odgurmış, bugüne kadar yapılan çalışmalarda kendini toplumdan dışlamış, soyutlanmış bir kişilik olarak gösterilse de aslında yitik bir yönetimi yeniden ayağa kaldıracak bir şahıstır. Bu çalışmada Odgurmış'ın çok kültürlü değil Türk düşüncesinin kaynaklarını oluşturan Türk kültürünü ve yaşam tarzını temsil eden biri olduğu tanıkları ile ifade edilecektir. Odgurmış'ın Türk kültürünün ve düşüncesinin ürününün tezahürü olduğu dil/tarih/kültür/mitoloji değerlendirmeleri ile açıklanacaktır. Çok kültürlü Türk Yusuf'un ferasetli kahramanı Odgurmış'ın Türk kültürü ve düşüncesinin izlerinin kaynakları Kutadgu Bilig tanıklığında açıklanmaya çalışılacaktır. Yusuf'un Odgurmış'a Kutadgu Bilig'de Türk kültür ve düşüncesinin köklerinin tarihi izlerini yansıtan konuş(tur)maları Türk mitolojisi kaynaklığında değerlendirilmeye çalışılacaktır.