CÎYÊ FONETÎK, FONOLOJÎ Û GRAMERA DEVOKA XERZAN DI NAN DEVOKÊN KURMANCÎ Û DÎYALEKTÊN KURDÎ DA

Hudûdên devoka herêma Xerzan, ji hudûdê bajarê Bidlîsê dest pê dike, heta hudûdê Mûş, Dîyarbekir, Batman û Mêrdînê dewam dike û digihêje heta sînorê devoka Torî ku di nav sînorên Mêrdînê da cih digire. Devoka Xerzan, di dirêjahîya domahîya dîrokê da neçar maye ku di bin desthilatdarîya dewletên curbicur da bimêne. Her çiqas zemanê berê li herêma Xerzan nufûsa ermenîyan jî hebûye, bes îro tenê şênîyên ku bi erebî, kurmancîya jor û kirmanckî/zazakî/dimbilkî dipeyivin li vir dijîn. Zemanê ku ermenî li vir hebûn, dînî Îsewîyan jî hebûye; lêbelê îro tenê muntesîbên dînê Îslamê ku li ser mezhebê Sunnî-Şafîî ne li vir dijîn. Di vê xebatê da taybetmendîyên devoka Xerzan û dîyaleketa kurmancîya jêrîn û devokên din ên kurmancî yên mîna devoka Torê, Mêrdîn, Dîyarbekir û Serhedê digel hev hatine berawirdkirin. Li ser bingehê hewl hatîye dayîn ku tesbîta karakterên hevbeş ên devoka Xerzan û dîyalektên din, digel ên kurmancîya jêrîn bihê kirin.