İSTANBUL’DAN PARİS’E GİZEMLİ BİR YOLCULUK: HÜSEYİN İSTANBULİ’YE ATFEDİLEN KIYAFET ALBÜMLERİ

Bu çalışmada; Osmanlı toplumundan çeşitli kesitleri sunan resim antolojileri olarak tanımlayabileceğimiz 15.yüzyıl sonunda ortaya çıkan ve 17. yüzyılda yaygınlaşan genellikle saray dışında üretilmiş olan kıyafet albümlerinden biri Osmanlı resim sanatı bağlamında incelenmektedir. Bugün Paris Bibliothèque Nationale de France koleksiyonunda (N.Od.7) bulunan 1688 tarihli kıyafet albümü Saray nakkaşhanesi mensubu olan Musavvir Hüseyin İstanbuli tarafından hazırlanmıştır. Resimlerinde imza bulunmayan bu albümler, sanatçının bilinen imzası bulunan Silsilenamelerdeki resimleriyle ve günümüzde İstanbul Nadir Eserler Koleksiyonunda yine kendisine atfedilen eserlerle üslup ve ikonografi açısından karşılaştırmalı olarak tartışılarak ona atfedilmiştir. İncelenen albümün ve Hüseyin'in 17. yüzyıl'ın ortalarında üretilmiş diğer kıyafet albümlerine üslup ve ikonografi açısından bazı yenilikler getirdiği saptanmıştır. Araştırmaya konu olan kıyafet albümü içerisinde 60 resim vardır ve resim programı içinde Padişah, Vezir-i Azam, diğer saray görevlileri, halktan kadın ve erkekler, hokkabaz, dervişler ve din adamları yer almaktadır. Avrupa beğenisi ve talebinin getirisi olan kıyafet albümlerinin, saray sanatçısı tarafından da üretiliyor olması kıyafet albümü piyasasında çarşı ressamları olarak adlandırılan grup yanında saray tarafından desteklenen sanatçıların da etkin olduğunu göstermesi açısından son derece önemlidir. İncelenen albüm resim dili ve açıklamaları ile de kıyafet albüm geleneği içerisinde özgün bir yere sahiptir. Bu çalışma, bir saray nakkaşı olarak Hüseyin İstanbuli tarafından yapıldığı düşünülen bu kıyafet albümlerini inceleyerek literatüre kazandırmayı ve albümlerin Hüseyin İstanbuli tarafından yapıldığı netleştirecek daha somut veriler sunmayı amaçlamaktadır..