DOLAR DİPLOMASİSİ VE BORÇ TUZAĞI DİPLOMASİSİ: ABD VE ÇİN ÖRNEKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI1

Dolar Diplomasisi” ve “Borç Tuzağı Diplomasisi” kavramları dünya gücü olma yolunda önem taşıyan ekonomik gücün, askeri ve kültürel güç olarak yansıtılması anlamında öne çıkan iki kavram olarak ifade edilebilir. Bu çalışma Dolar Diplomasisi ve Borç Tuzağı Diplomasisinin benzer ve farklı yönlerini karşılaştırarak, bu kavramların büyük güç olma sürecinde ABD ve Çin üzerindeki etkilerini araştırmayı hedeflemektedir. Çalışmada ilk olarak 1898-1933 yılları arasında ABD tarafından Latin Amerika ülkeleri üzerinde kullanılan Dolar Diplomasisi stratejisi incelenmiş, ardından son yıllarda Çin tarafından Afrika ülkeleri üzerinde kullanıldığı iddia edilen Borç Tuzağı Diplomasisi araştırılmıştır. Kavramsallaştırma odaklı bu çalışmada, karşılaştırmalı analiz yöntemi benimsenmiş olup, bilimsel veriler, kitaplar, makaleler, internet kaynakları, resmî belge ve raporlardan yararlanılmıştır. Araştırmalar sonucunda ortaya çıkan bulgularda ise farklı dönemlerde uygulanıp, farklı içerik ve özelliklere sahip olan iki kavramın benzer bir dış politika vizyonu ortaya koyduğu sonucuna ulaşılmıştır. Her iki diplomasi modelinde de öne çıkan en belirgin özellik ise ekonomik gelişmelerin sağladığı avantajların bir dış politika aracı olarak ustaca kullanılmasıdır.