Karaburun (İzmir) Çevresinin Neojen Stratigrafisi ve Paleocografik Evrimi

Karaburun Yarımadası’nın kuzeydoğusunda yer alan ve Foça Çöküntüsü’nün batı kenarını kısmen temsil eden inceleme alanındaki karasal Neojen çökelleri ile mafik volkanitleri, KB-GD genel uzanımlarıyla İzmir Körfezi’ne doğru basamaklanan sintetik normal faylarla temel kayalarından ayrılır. Miyosen süresince sınırları yapısal olarak daralan aynı havzada dolgulanmakla birlikte, bölgesel ölçekte açılı uyumsuzlukla birbirinden ayrılan başlıca iki tortul istif (Karaburun grubu ve Eşendere grubu) tanımlanmıştır. Erken-Orta Miyosen döneminin egemen gölsel çökelimini yansıtan Karaburun grubu, Haseki ve Hisarcık formasyonları ile Karaburun volkanitlerini kapsar. Alt Miyosen yaşlı Haseki formasyonu, alüvyon yelpazesi ortamında çökelmiş Salman üyesi ile algal-biyostromal Yeniliman kireçtaşı ve mikritik kireçtaşı egemen Aktepe üyesi kapsamındaki gölsel çökellerle simgelenir. Mafik volkanizmanın en etkin olduğu ikinci evreye yol veren ve Karaburun yükseltisi ile Foça çöküntüsü arasında sınır oluşturan KB gidişli havza kenarı faylarının Orta Miyosen başındaki etkinlikleri gölsel çökelim sürecini kesintiye uğratmamıştır. Ancak, havzayı görece derinleştirerek çökelim koşullarını değiştirmiş ve gölsel tortullaşma Hisarcık formasyonuyla devam etmiştir. Erken Miyosen havza kenarı faylarıyla kısmen çakışarak Foça Çöküntüsünü batıdan şekillendiren bu etkinlik, Haseki ve Hisarcık formasyonları arasında zaman boşluğu içermeyen uyumsuzlukla belgelenmiştir. Geniş anlamda Orta Miyosen yaşlı Hisarcık formasyonunun havza kenarı çökellerini oluşturan Hacıhüseyintepe üyesi, Karaburun volkanizmasının ikinci evresini temsil eden lavlara uyumsuzlukla yaslanır ve yanal yönde Karabağları üyesine geçer. Yeşil renkli gölsel kıyıyüzü çökellerinden oluşan Karabağları üyesi, su altı paralel uyumsuzluğuyla Aktepe istifi üzerinde yer alır. Geçiş ilişkisiyle üste gelen Değirmentepe kireçtaşı, Karaburun grubunun son üyesidir. Bölgesel ölçekte açılı uyumsuzlukla Hisarcık formasyonu üzerinde yer alan Eşendere grubu, Saip formasyonunun alüvyon yelpazesi çökellerinden gölsel Çukurcak kireçtaşına derecelenen Geç Miyosen-Erken Erken Pliyosen(?) tortullaşmasını yansıtır. Kalkalkalen karakterli ve yüksek potasyumlu andezitik ürünlerle temsil edilen Karaburun volkanizması, Erken Miyosen-Erken Orta Miyosen çökelimiyle yanal ilişkili ve üç evrelidir. İlk iki evre, altta piroklastikler ve üstte lavlar olmak üzere ikili fasiyes birlikteliği gösterir. İlk ürünler, Yeniliman kireçtaşı ile Aktepe üyesini ayıran yanal süreksiz bir başvuru düzeyi konumundadır. İkinci evre ürünleri, Aktepe üyesi içinde/üzerinde yer alır. Karaburun grubunun son üyesi konumundaki Değirmentepe kireçtaşı istifinin alt bölümünde yer aldığı düşünülen üçüncü evre lav akıntısından 16.0±1.3 my K/Ar yaşı alınmıştır.