AHMET HAŞİM’İN “NEHİR ÜZERİNDE” ŞİİRİNİN EİNFÜHLUNG KURAMINA GÖRE ÇÖZÜMLENMESİ

Einfühlung kuramı, 19. yüzyılın sonlarında Almanya'da ortaya çıkmış bir kuramdır. Türkiye'de ise kuramla ilgili ilk çalışmalar 1930'lu yıllarda başlamış ve 20. yüzyılın sonlarına doğru artmaya başlamıştır. Kuram, sanat eserine sübjektiv bir şekilde yaklaşan ve sanat eserinin değerini onu alımlayan süjenin gözünden değerlendirmeye çalışan bir kuramdır. Kurama göre sanat eseri/obje, ancak bir süje tarafından alımlandıktan sonra ve süjenin psişik özelliklerine göre anlam ve değer kazanabilir. Bu bağlamda sanat eserinin çözümlenmesinde süjenin rolünü/etkinliğini ön plana çıkaran bir kuram olarak değerlendirilebilir. Bu çalışma, Einfühlung kuramının örnek bir şiir üzerinde uygulanmasını amaçlamaktadır. İnceleme için seçilen şiir, Ahmet Haşim'in “Nehir Üzerinde” şiiridir. Einfühlung kuramı, sanatçının objelere yüklediği kişisel özellikleri/anlamları yakalamaya çalışan ve sanatçının objeler üzerindeki tasarrufunu irdelemeye çalışan bir kuramdır. Bu bağlamda çalışmada Ahmet Haşim'in şiirde objelere yaklaşım tarzı, objeleri nasıl anlamlandırdığı, süjenin obje üzerindeki duygusal tavrı vb. irdelenecektir. Çalışmada şairin şiirdeki objelerle nasıl bir özdeşleyim içinde olduğunu anlamak için Ahmet Haşim'in kişisel özelliklerinden, ruhsal durumundan, yaşantısından vb. de yararlanılacaktır.