TÜRK SİNEMASINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ VE ATAERKİLLİK: DİLBERAY FİLMİNİN GÖSTERGEBİLİMSEL ANALİZİ

Sinema, kitleleri etkilemek ve onlara yön vermek için önemli bir araçtır. Birçok fikir, sinema ile yaygınlaşıp kitleleri arkasından sürükleyebilir. Sinemanın; bir milleti geliştirmede, onlara doğruyu yanlışı göstermede önemli bir yeri vardır. Toplumu yansıtmada ayna özelliği gösteren sinema, toplumda olanları beyaz perdeye yansıtmaktadır. Türk sinemasında en çok beyaz perdeye yansıtılan konulardan biri de toplumsal cinsiyet ayrımı ve ataerkilliktir. Ataerkil yapıda kadının statüsünün, onun problem çözmeye yönelik girişimlerinin kısıtlanması, kadının çaresizliği, söz hakkının olmaması, ezilmesi; sıklıkla filmlerde karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada toplumsal cinsiyet rolleri açısından Dilberay filminde yer alan ataerkil yapının analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada Roland Barthes'in göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada Barthes'in yan anlamları üzerinden göstergelerin analizi yapılmıştır. Film, toplumsal cinsiyet açısından göstergebilimsel analiz yöntemi ile incelendiğinde kadının ezilmişliği, ataerkil otorite, toplumda kadına verilen değer ile ilgili bulgulara ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda Dilberay filminde toplumsal cinsiyet açısından ayrım yapıldığı ve çok sayıda ataerkil unsura rastlandığı söylenebilir.