ARGONUN KURAMSAL YAPISI ve ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ÖRNEĞİ

Argonun kelime anlamı, tarihi, tasnifi gibi meseleler çokça yazılmış ve özellikle dilbilimciler tarafından incelenmiş ancak edebî metne ne kattığı hususu üzerinde çok durulmamıştır. Kurmaca metinlerde argonun kullanımı tarihî birtakım gerekçelere, sosyolojik tespitlere, yazarın gerçekçilik arzusuna dayandırılmıştır. Oysa argonun metindeki işlevinin, edebî metnin içeriğinden ziyade dilin kullanımında yazarına nasıl bir imkân sağladığı sorusunun cevabına da bakmak gerekir. Argo, devrin diline bir itiraz olarak okunabilir. Bu makalede Jonathon Green'in Slang A Very Short Introduction başlıklı çalışması temel alınarak argonun kuramsal yapısı incelenmiş, tasnif ve ölçütler üzerinde durulmuştur. Daha sonra Türkçede argonun tarihsel gelişimine ve Türkçedeki argo sözlüklerine kısaca değinilmiştir. Argonun edebî metinde nasıl bir işlevi olabileceği tartışılmış ve Kemal Tahir'in dil ile olan ilişkisi bu bağlam üzerinden değerlendirilmeye çalışılmıştır. Son olarak Esir Şehrin Mahpusu romanı, argo-dil-anlam bağlantılarıyla incelenmiş ve romancının argoyu nasıl örtük bir işlevde, kurulu düzenin itirazı olarak kullandığı gösterilmeye çalışılmıştır.