ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN EKRANDAN OKUMAYA KARŞI TUTUMLARININ VE OKUMA MOTİVASYONLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Teknoloji ve dijital materyallerin insan hayatına yoğun bir şekilde dâhil olmasıyla beraber ekrandan okuma ve bu faaliyetin önemi de günden güne artmaktadır. Dijital materyallerin eğitim ortamlarında kullanımının artmasıyla birlikte ekrandan okuma, eğitim alanında da önemli bir kavram durumuna gelmiştir. Ekrandan okuma faaliyetinin doğru ve verimli gerçekleşmesi için bilişsel becerilerin yanında duyuşsal beceriler de önem kazanmıştır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı; ortaokul öğrencilerinin ekrandan okumaya karşı tutumlarının ve okuma motivasyonlarının çeşitli değişkenler (cinsiyet, yaş, okul öncesi eğitim alma durumu, sınıf düzeyi) açısından farklılıklar gösterip göstermediğini incelemektir. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama modeli çerçevesinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, 2023-2024 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Bağcılar ilçesindeki bir devlet okulunda öğrenim görmekte olan toplam 611 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, İleri Aydemir ve Öztürk (2013) tarafından geliştirilen “Metinlere Yönelik Okuma Motivasyon Ölçeği”, Susar Kırmızı (2017) tarafından geliştirilen “Ekrandan okumaya Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler cinsiyet, yaş, okul öncesi eğitim alma durumu, sınıf düzeyine göre incelenmiştir. Verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programı kullanılmış, t testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (One-Way ANOVA) uygulanmıştır. Araştırma sonucunda ortaokul öğrencilerinin ekrandan okumaya yönelik tutumları ve okuma motivasyonlarında cinsiyet değişkenine göre erkek öğrencilerin lehine bir farklılaşma olduğu görülürken sınıf seviyesi değişkeninde ise üst sınıf seviyelerinin lehine bir farklılaşma olduğu görülmüştür. Aynı zamanda öğrencilerin yaş düzeylerinin artmasıyla tutum ve motivasyonlarının da olumlu yönde geliştiği, bununla beraber öğrencilerin okul öncesi eğitim alma durumunun ve ekran kullanım süresinin ekrandan okuma tutumları ve okuma motivasyonları üzerinde doğrudan bir farklılaşma görülmemiştir.