Karaya Oturma Kazalarında İnsan Hatası: Konteyner Gemileri için Örnek Çalışma

Dünya denizyolu taşımacılığında konteyner taşımacılığı önemli bir paya sahiptir. Konteyner gemileri genel olarak köprüüstünde yeni teknolojilerin kullanıldığı donanımlara sahip, özel inşa edilmiş gemiler olmalarına rağmen deniz kazaları sıklıkla bu tip gemilerde de yaşanmaya devam etmektedir. Konteyner gemilerinde en sık görülen kaza türlerinden biri karaya oturmadır. Çalışmanın temel amacı konteyner gemileri karaya oturma kazalarında insan hatası kaynaklı kaza nedenlerini belirlemek ve çözüm önerileri getirmektir. Çalışma kapsamında Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), Bütünleşik Küresel Deniz Taşımacılığı Bilgi Sistemi (GISIS) verileri ile kaza araştırması yapan MAIB, ATSB, TSB gibi kuruluşlarının hazırladığı 1993-2011 yıllarına ait kaza raporları incelenmiştir. Çalışmada kaza nedenleri soruşturma raporlarından derlenmiş ve toplamda 46 adet karaya oturma kazası incelenmiştir. Kaza nedenleri ve çözüm önerilerinin analizinde Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) kullanılmıştır. Sonuç olarak konteyner gemilerinde karaya oturma kazalarının önlenmesinde en önemli etmenlerin sırasıyla güverte vardiya zabiti sayısının artırımı, gemi öncesi ve gemide eğitim, köprüüstü kaynak yönetimi, gemi içi uygulamaları, gözcü kullanılması ve son olarak ECDIS cihazı olduğu belirlenmiştir.