II. Meşrutiyet Dönemi Mizah Gazeteciliğine Bir Örnek: Eşek Gazetesi

Osmanlı Devletinde II. Meşrutiyetin ilan edilmesi ile birlikte birçok alanda olduğu gibi basın alanında da önemli gelişmeler meydana gelmiştir. Meşrutiyetin ilan edildiği günün hemen akşamında gazeteciler İstanbul'da bir araya gelerek sansür memurlarını gazetelerine almama kararı almış, gazeteler 25 Temmuz 1908 günü sansürsüz olarak yayınlanmıştır. O günlerde çıkan gazetelerde anayasa, özgürlük, eşitlik gibi kavramlar sıkça yer almıştır. Baha Tevfik tarafından çıkarılan, 16 Teşrinisani 1326 (29 Kasım 1910)'da yayın hayatına başlayan Eşek gazetesi, haftada iki gün Pazartesi ve Perşembe günleri yayınlanmıştır. Dört sayfadan oluşan gazetenin ilk sayfasında, İlk Anırtı başlığı altında genel bir değerlendirme yapılmaktadır. Gazetede ayrıca Havadis-i Hariciye, Havadis-i Dâhiliye, Muhavereler, Evrak-ı Varide gibi bölümler bulunmakta ve karikatürler neşredilmektedir. Eşek gazetesi dönemin mizah anlayışı ile birlikte sosyal ve siyasal hayatı hakkında çarpıcı bilgiler sunan önemli bir tarihi vesika olarak ortaya çıkmaktadır. Çalışmamızda gazetede yer alan yazı ve karikatürlerden hareketle II. Meşrutiyet dönemi basın hayatı ve sosyal hayatına ışık tutulması amaçlanmaktadır.