Kutadgu Bilig’de Din ve Devlet İlişkisi: İki Dünyada Da Mutlu Olmak

Kutadgu Bilig hakkında yapılan çalıĢmalara eleĢtirel bir giriĢ yapan makale, Orta Asya, Türk ve Ġslam toplumlarının geleceği için önemli konulardan biri olan din ve devlet arasındaki iliĢki hakkında Kutadgu Bilig‟in politik teorisini ortaya koymaktadır. Din ve devlet iliĢkisinin incelenmesi, aslında bu konunun gündemden düĢürülmesi ve geleceğin önünün açılması için gereklidir. Uygarlığımız için bir rehber niteliğinde olan Kutadgu Bilig‟de devlet ve din otonom alanlar olarak karĢımıza çıkar; birbirlerini kontrol altına almazlar. Din ve devlet ile bunların fiziksel yansıması olan din adamı ve devlet adamı birbirinden güç ve destek almalıdır; fakat tek bir vücut haline gelmemelidir. Dinin saflığını koruması ve devletin görevlerini yerine getirebilmesi için bu önemlidir. Bu politik teorisini açıklarken Yusuf Hacib iki etik yaklaĢım tanımlar: din adamı etiği ve devlet adamı etiği. Hem din adamı hem de devlet adamı için fiziksel ve tinsel dünyalar gerçektir ve iki dünyada da mutlu olmaları mümkündür, yeter ki benimsedikleri yaşamın ve mesleğin gereğini yapsınlar.