Mevlânâ Halid el-Bağdâdi’ye Göre İrşad ve Mürşid-i Kâmil

Mevlânâ Hâlid el-Bağdadî, Nakşibendiyye tarikatının on dokuzuncu yüzyılda Ortadoğu'daki en aktif temsilcisi kabul edilir. Tasavvufî anlayışı ve uygulamalarıyla İslam toplumunda bir heyecan ve dinamizm meydana getirmiştir. Yetiştirdiği halifeleri Irak başta olmak üzere pek çok ülkede ilim, tasavvuf, siyaset ve toplumsal alanlarda aktif rol almıştır. Bu makalemizin konusu onun başarısındaki temel unsurlardan biri olan irşad anlayışı ve mürşid-i kâmile yüklediği anlamdır. Ona göre irşad, şeriat ve tarikat merhalelerinin ikisini de kapsayan bir faaliyettir. İrşad'ın başarısı, müridin sahip olduğu sağlam itikat ve düzenli ibadetin, ahlak ve maneviyatla taçlandırılmasına bağlıdır. Ayrıca irşadın muhatabı yeryüzünde yaşayan bütün insanlar olup belli bir kitle ve bölgeyle sınırlı değildir. Mevlânâ Hâlid el-Bağdadî'nin mürşid-i kâmil'in vasıfları ve ona yüklediği sorumluluk da geleneksel tasavvufî anlayışın sınırlarını aşan bir özelliğe sahiptir. Ona göre mürşid-i kâmilin sadece tasavvuf alanında uzmanlaşması yeterli olmayıp ilim ve tasavvufu mezceden zülcenaheyn bir kişiliğe sahip olmalıdır. Mürşid-i kâmil, Kur'an ve Sünnete bağlılık hususunda tavizsiz, bidat ve aşırılıklara karşı mücadele eden, toplumsal hadiselere karşı duyarlı ve önder bir kişiliğe sahip olmalıdır. Bu makalede ele alacağımız irşad ve mürşid-i kâmil konusu ile Mevlânâ Hâlid ve halifelerinin toplumsal alandaki etkilerinin ve önemli hadiselere neden öncülük ettikleri hususunun anlaşılmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır.