Mahlas Beyitlerinden Hareketle Vecdî’de Fahriye

Klasik Türk edebiyatında şairlerin edebî bir eserde kendilerini övdüğü kısma “fahriye” adı verilir. Fahriyelere genellikle kasidelerin fahriye bölümlerinde rastlanır. Bunun yanında şairler çeşitli vesilelerle şiirlerinin bir ya da birkaç beytini de fahriyeye ayırabilirler. Klasik Türk şiirinde fahriye amacıyla yazılan beyitler çoğu kez gazellerin mahlas beyitleridir. XVII. yüzyıl klasik Türk şiirinin önemli temsilcileri arasında yer alan Abdülbâkî Vecdî (ö. 1661) de gazellerinin mahlas beyitlerinde sık sık tefahüre yer vermiştir. Bu makalede Vecdî'nin divançesinde fahriyeye nasıl yer verdiği ele alınmış ve fahriye anlayışı değerlendirilmiştir. Çalışmamızda bir giriş bölümü, iki ana bölüm ve bir sonuç bölümü bulunmaktadır. Giriş bölümünde, klasik Türk edebiyatında fahriyenin tarihî gelişimi üzerinde kısaca durulmuştur. Birinci ana bölümde, Vecdî'ye ait fahriye niteliğindeki şiir parçaları nazım şekilleri ve birimleri yönünden incelenmiştir. İkinci ana bölümde ise Vecdî'nin fahriye niteliği taşıyan beyitlerinde sık sık karşılaşılan benzetme ve özellikler ortaya konmuştur. İncelenen beyitler günümüz Türkçesine göre nesre çevrilmiş ve kısaca açıklanmıştır. Sonuç bölümünde, Vecdî'nin fahriye anlayışının ana hatları ortaya konmuştur.