Masallarda Padişah-Şehzade Çatışmasının Psikanalitik Yönü

Bu makalede, Anadolu'dan derlenmiş bazı masallarda (Elazığ Masalları, Taşeli Masalları, Gümüşhane ve Bayburt Masalları, Yukarıçukurova Masalları, Uçar Leyli) yer alan padişah ve şehzade arasındaki çatışma unsurları metin inceleme yöntemi ile ele alınmıştır. Padişahla şehzade arasındaki çatışma aracılığıyla aslında masalların genel olarak baba ve oğul arasındaki çatışma unsurlarına ayna tuttuğu görülmektedir. Masalda bu çatışma genellikle iktidara geçme, aynı kıza âşık olma, babanın nasihatlerini dinlememe ve yasaklarına uymama şeklinde ele alınmaktadır. Çalışmamızda bu motiflere yönelik olarak yapılan psikanalitik değerlendirmelere yer verilmiştir. Başkahraman olan şehzade (oğul); kimi masallarda yurdunu kimi masallarda ise âşık olduğu kızı bir devin, canavarın, ejderha vb. kötücül bir unsurdan ya da düşmandan kurtarıp tahta oturur. Kimi zaman da kendi akıl ve yeteneklerinin farkında olmayan babasının bir hastalığına derman bularak onun takdirini kazanır. Böylelikle aslında bir taraftan da bilinçaltındaki ödipal baba sorununu aşıp erginlenme ve olgunlaşma yolunda önemli bir adım atar. Sonuç olarak masalların bilinçaltında yer alan ödipal sorunlardan biri olan baba-oğul çatışmalarının gün yüzüne çıkarılması ve giderilmesinde etkili bir araç olduğu görülmektedir.