VANLI ÂŞIK ÇAĞLARÎ VE ŞİİRLERİNİN TEMATİK İNCELENMESİ

Günümüz âşık edebiyatının önemli ozanlarından biri olan ve 1951'de Van'da dünyaya gelen Vanlı Âşık Çağlarî'nin asıl adı Mehmet Akçay'dır. Sanatçı şiirlerinde Çağlarî mahlasının yanı sıra Mehmet Akçay ismini de kullanmıştır. İlk ve ortaöğrenimini Van'da tamamlayan Çağlarî 1973-1974 yılları arasında Isparta'da askerlik görevini tamamlamıştır. 1975'te Sümerbank'ta memur olarak çalışmaya başladığını, bir ara tayininin Erzurum'a çıktığını, 1999 yılında memurluk görevinden emekliye ayrıldığını, “Duygulardan Bir Demet” adlı şiir kitabında verilen bilgilerden öğrenmekteyiz. Bu araştırmada Vanlı Âşık Çağlarî'nin hayatı ve sanatı hakkında bilgi verilmiştir. Sanatçı'nın “Duygulardan Bir Demet” adlı şiir kitabı doküman incelemesi yöntemi ile incelenmiştir. Sanatçının şiirlerinde işlediği temalar ferdî, dinî ve sosyal temalar başlıkları altında sınıflandırılmıştır. Ferdî temalar başlığı altında sevgili ve aşk, iyilik, ayrılık, hasret ve ölüm; dünya hayatının geçiciliği, zamandan şikâyet temalarına yer verilmiştir. Bu temaların şiirlerde nasıl ele alındığı, şiirlerden örnekler verilerek yorumlanmıştır. Dinî temalar başlığı altında şiirlerde geçen peygamber, nefis terbiyesi, kâmil insan, tefekkür, dua ve tevekkül temalarına yer verilmiştir. Bu temalar örneklerle açıklanmıştır. Sosyal temalar başlığı altında bayrak, vatan, çalışma, dil, zararlı alışkanlıklar, ahlaki yozlaşma gibi temalarla yer verilmiştir, bu temalar şiirlerden seçilen örneklerle açıklanmıştır. Bu araştırmada, sanatçının aşk, sevgili, ayrılık konulu temalarda lirik; dinî temalı şiirlerde didaktik; sosyal temalı şiirlerde epik tarzda şiirler kaleme aldığı tespit edilmiştir. Kültürel değerlerin korunması bakımından bu tür sanatçıların tanıtılması, şiirlerinin genç nesillere ulaştırılması gerekmektedir.