DİVÂN-I HİKMET AHMED-İ YESEVÎ: TENKİTLİ METİN ÖRNEĞİ

Şeyh-i Türkistân, pîr-i Türkistân adlandırmalarıyla anılan, sûfî bir şair ve tarikat sahibi mürşid olarak Türk milletinin mânevî hayatında asırlarca nüfuzu devam eden ve çeşitli tarikatlar üzerinde de tesirli olan Ahmed-i Yesevî, dikkate değer bir şahsiyettir. Onun Nakşibendî silsilesinin hâcegânından olması bugünkü Türkiye ve Orta Asya Türk devletleri için çok önemli ve etkili bir isim olduğu anlamına da gelmektedir. Kültür ve medeniyet dairemize çok büyük katkıları olan bu büyük zatın fikirlerini ve üslubunu anlayabilmemiz de oldukça önem arz eder. Bu denli etkili bir ismin gerek dil gerekse edebiyatımızın temelleri arasında sayılan eseri ise hikmetleridir. Divân-ı Hikmet, esasında Ahmed-i Yesevî'den asırlarca sonra Yesevî dervişleri tarafından tertip edilmiş bir hikmetler mecmuasıdır. Bu bakımdan Divân-ı Hikmet'in bazı nüshalarında Yesevî dervişlerinin aynı tarz ve içerikte söyledikleri hikmetler yer almaktadır. Bu çalışmada, Ahmed-i Yesevî'nin hikmetlerinin içerisinde yer aldığı Divân-ı Hikmet'in özenle seçilen nüshalarından edisyon kritik yöntemiyle metin kurgusu örneği yer almaktadır. İncelemede bulunduğumuz nüshalarda Ahmed-i Yesevî'nin hikmetleri tespit edilerek sırasına ve konu takibine göre metin oluşturulmuş ve çalışmanın sonunda nüsha farkları karşılaştırma yöntemiyle ayrıca sunulmuştur. Ahmed-i Yesevî'nin hikmetlerinin net sayı açısından tespit edilmesinin henüz mümkün olmaması ve çalışmanın genişliği dikkate alınarak yalnızca, metin edisyon kritiği örneğinin ilgililerin istifadesine sunulması amaçlanmıştır. Tarafımızdan 2011 yılında başlanan ve yakın süreçte tamamı yayınlanacak olan Divân-ı Hikmet Ahmed-i Yesevî adlı çalışmanın metin tahkiki kısmının örnekleri bu makalenin ana hatlarını oluşturmaktadır.