CUMHURİYET DÖNEMİ ORTAOKUL TARİH DERS KİTAPLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz I. Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'nun toprakları üzerinde kurulan yeni Türk devleti ulus-devlet kimliği üzerine temellendirilmiştir. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte yeni rejime yeni ulus oluşturma çabaları tarih yazımı ve öğretiminin bir kimlik aktarımı aracı olmasına sebep olmuştur. Bu çerçevede toplumun geniş bir kitlesini ifade eden okullardaki öğrenciler için yeni rejimin ideolojik aktarımında ders kitapları özellikle tarih ders kitapları önemli bir yer tutmuştur. Araştırmada bazı dönemlerde ilköğretim içerisinde değerlendirilerek ilkokul sonrasındaki eğitim ve öğretimi ifade eden bazı dönemlerde ise ortaöğretim içerisinde değerlendirilerek lise öncesi eğitim ve öğretimi ifade eden ortaokullarda öğrenimde olan tarih ders kitapları incelenmiştir. Araştırmanın kaynakları olarak başta Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Kararları, Heyet-i İlmiye Kararları, Milli Eğitim Şuralarında alınan kararlar ve ortaokul programları esas alınmıştır. Belge analizi yöntemi kullanılan araştırmada ortaokul tarih ders kitaplarının öğrenimde olduğu dönemlere yönelik kategoriler oluşturulmuştur. Kategorileştirmede dönemin siyasi eğilimleri ve tarih anlayışları dikkate alınmıştır. Tarih ders kitaplarının öğrenime alındıkları ve öğrenimden kaldırıldıkları yılların görülebilmesi için de tablolar oluşturulmuştur. Böylece belli dönemlerde tarih ders kitaplarının farklı yazarlara yazdırılmasının ve farklı yayınevleri tarafından basılmasının nedenleri ile ilgili değerlendirmeler yapılabilmiştir.