İMAN - İNKÂR SAPAĞINDA TUTUM BELİRLEYİCİ OLARAK FELSEFENİN ROLÜ The Role of Philosophy as a Stance Indicator at the Crossroad of Faith and Denial

İster felsefi ister dini açıdan bakılsın, insan için esas olan “hakikati aramak”tır. Bu, hak olan ve hak olmayan ayrımını gösterdiği gibi, aralarında ayrım imkânı veren normlar ve sapmaların varlığını da gösterir. Bu ikilem, dini inanç esasları ekseninde kişiyi, inanç yahut inançsızlık ile neticelenecek bir durumla karşı karşıya bırakır. Örneğin, empirik bir kanıtlanmaya konu olmadığından Tanrı'nın varlığı, tasdik ya da tekzip bağlamında bir seçimde bulunmayı, seçimde bulunmak ise düşünmeyi gerektirir. Lakin seçim, salt düşünmenin kaçınılmaz sonucu olamaz. Tam ve gerçek anlamda bir iradeye ihtiyaç vardır. Kişinin kendi arzu ve eğilimlerine açık, karar verme yönündeki iradesinin tayin edici rolünü görmek lazımdır. Bu sebeple kişinin inanç dünyasının biçimlenmesi, sadece felsefî söylemlerin rasyonalitesi ile izah edilemez. Durum böyleyken, inanmayı ya da inanmamayı, genel geçer bir felsefeyle değil -ki varlığı tartışılır-, kişilere izafe edilebilecek ve kişilikle de ilişkilendirilebilecek felsefelerle izah etmek daha anlaşılır görünmektedir. Bu, geçmişten bugüne, bunca filozof ve bilim adamının dini inanç noktasında farklı, daha açık ifadeyle aykırı tutumlarını anlamaya da imkân verir