Alman Tarihçi Okulu’nun Sabri Ülgener Üzerindeki Etkisi / The Influence of The German Hıstorıcal School on Sabri Ülgener

Alman Tarihçi Okulu; Schmoller, Weber ve Sombart gibi iktisatçıların yeni ve farklı bakış açılarıyla genel iktisat teorisinde göz ardı edilemez bir yere sahip olmuştur. Klasik iktisatçıların “tümdengelimci metodunu” ve “homo economicus” tipini tenkit edip; iktisadi davranışın zamandan ve mekândan bağımsız olarak izah edilemeyeceğini savunurlarken, iktisat biliminin tabii bilimlerdeki gibi her zaman ve her mekânda aynı sonuçları veren bir bilim olmadığını öne sürmüşlerdir. Çalışmalarıyla iktisat zihniyeti, iktisat ahlâkı gibi kavramları Türk bilim dünyasına armağan eden Sabri F. Ülgener; iktisat zihniyet ile din arasındaki ilişkinin sınırlarını çizmiş, Tarihçi Okulun temel itirazlarına benzer şekilde, zihniyet ve ahlak gibi sübjektif faktörlerin iktisadi olayları açıklamada dikkate alınmasının gerekliliğini dile getirmiştir. Zihniyet araştırmalarında, yöntem ve kavramlar bakımından M. Weber'le benzerliklere rastlansa da Ülgener, yer yer Weber'i ve Tarihçi Okulu eleştirmiştir. Bu çalışmada Alman Tarihçi Okulu ile Sabri Ülgener'in çalışmaları incelenip Tarihçi Okul'un Ülgener, Ülgener'in ise Türk iktisat dünyası üzerindeki etkisi izah edilmeye çalışılmıştır . / German Historical School had an unignorable place in economic theory by the hands of economists such as Weber, Schmoller and Sombart. As they criticized the “deductive method” and “homo economicus” model of the classic theory and upheld that the explanations of the economic behaviour cannot be free from time or space, they suggested that the social sciences does not give same results in different conditions as a natural sciences. Sabri F. Ülgener, whose researches made concepts like economic behavoir and economic ethics take place in the literature, drew the line of the relationship between the economic mindset and religion. He also mentioned the necessity of consideration of the factors such as religion to explain economic behaviour, as did the Historical School. Although, similar methods and concepts with Weber's works can be seen in his mindset studies, Ülgener criticized both Weber and the Historical School in his works.