4. Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitabının Okunabilirlik Formülleriyle Değerlendirilmesi: Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım Ünite Örneği

Okunabilirlik, metinlerin okuyucu tarafından kolay ya da zor anlaşılma seviyesidir. Okunabilirliğin hesap edilmesi amacıyla okunabilirlik formülleri olarak adlandırılan ve metinlerin okuma seviyesini tahmin etmeye yarayan formüller kullanılır. Bu formüller ile metinlerin okuyucu düzeyine uygunluğu tespit edilmeye çalışılır.Bu çalışmanın amacı 4. Sınıf Fen ve Teknoloji ders kitabı üzerine okunabilirlik formüllerinin uygulanabilirliğini ve ders kitabının okunabilirliğini araştırmaktır. Bu amaçla okunabilirlik formüllerinden FOG, Flesch-Kincaid, Flesch Okuma Kolaylığı, Powers-Sumner-Kearl, Coleman-Liau, ARI, Linsear Write, Ateşman ve Sönmez formülleri kullanılmıştır. 4. Sınıfta okutulan Fen ve Teknoloji ders kitabındaki ‘Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım’ ünitesinden rastgele seçilen metinlere bu okunabilirlik formülleri uygulanmıştır. Bu formüllerden sadece Ateşman ve Sönmez okunabilirlik formüllerinin Fen ve Teknoloji ders kitabı için uygun olduğu ve ders kitabında bulunan ‘Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım’ ünitesinin okunabilirlik düzeyinin orta güçlükte ve anlaşılır seviyede olduğu görülmüştür. Diğer okunabilirlik formüllerinin Türkçe ve İngilizce arasındaki cümle ve hece yapısındaki farklılıklardan dolayı ders kitaplarını değerlendirmede geçerli olmadıkları gözlenmiştir. Çalışmada 30 öğrenciden oluşan bir örneklem grubu üzerine Gestalt’ın yakınlık ilkesine dayanan Cloze testi uygulanmıştır. Yapılan uygulama sonucunda 4. Sınıf Fen ve Teknoloji ders kitabında bulunan ‘Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım’ ünitesinin okunabilir olduğu; bununla birlikte öğrencilerin metni okurken karşılaşabilecekleri problemler olabileceği ve bu problemleri çözmek için de bir okuma rehberine ya da profesyonel bir yardıma ihtiyaçları olduğu ortaya çıkmıştır.