GEÇİŞLİ DURUM EYLEMLERİNDE YAPTIRIM EKİNİN KULLANIMI

Yaptırım eki, cümleye yaptıran öznenin yanı sıra yapan öznenin yani ikincil öznenin girmesini zorunlu kılarak öge artışı sağlar. Kılış eylemleri için bağlayıcı olan bu kural, durum eylemlerinde farklıdır. Geçişsiz-durum eylemi, {-Ø/-I} ekiyle çekimlenmiş ikincil özne görevinde bir ad/zamir isterken geçişli-durum eylemi, {-A} ekiyle çekimlenmiş ikincil özne görevinde bir ad/zamir ister. Bazı geçişli-durum eylemleri yaptırım eki aldıklarında öge sayısı artmaz. Birincil nesneyle ikincil özne, birincil nesneyle birincil özne eş değer olursa yaptırımlı durum eylemi geçişli bile olsa cümleye birincil nesne girmez, nesne eksiltme olayı uygulanır. Birincil özneyle ikincil öznenin eş değer olduğu durumlarda da ikincil özne eksiltmesi uygulanır. Ayrıca geçişli durum eylemleri yaptırım eki aldığında kurulan cümlede birincil nesne yüzey yapıya taşınırsa kurucu eylem {-A} ekiyle çekimlenmiş ikincil özne; birincil nesne için eksiltme yöntemi uygulanırsa {-Ø/-I} ekiyle çekimlenmiş ikincil özne ister.